Bình ắc quy bị sunfat hóa là gì? Làm thế nào để khắc phục và kéo dài tuổi thọ cho ắc quy?

I. Sulfat hóa là gì? Các mức độ sulfat hóa của bình ắc quy

Trong quá trình phóng điện, các tấm chì (điện cực) phản ứng với dung dịch axit điện phân và tạo ra các tinh thể chì sunfat PbSO4. Trong quá trình sử dụng lâu dài, nếu ắc quy không được sạc điện thường xuyên hoặc sạc không đủ điện năng cần thiết sẽ làm cho số lượng các tinh thể PbSO4 ngày càng nhiều thêm và đọng lại trên bề mặt của điện cực. Điều này khiến quá trình điện hóa không còn hoạt động chính xác, do đó làm giảm hiệu suất của pin; tình trạng này được gọi là "sunfat hóa".

Khi ắc quy được sạc điện, các tinh thể chì sunfat sẽ được dung dịch điện phân hấp thụ lại, nhưng do trước đó đã tích tụ quá nhiều nên các tinh thể này rất khó hòa tan hết, khiến ắc quy khó trở lại hoạt động như thường.

Ắc quy không sử dụng trong thời gian dài bị xả điện tích ra ngoài

Các tinh thể PbSO4 bám vào điện cực làm ảnh hưởng đến quá trình điện hóa

Sulfat hóa gồm có 2 cấp độ:

• Sunfat hóa nhẹ (sunfat đảo ngược): nếu ắc quy được bảo dưỡng tốt sẽ sớm trở lại như thường
• Sunfat hóa nặng (sunfat hóa thời gian lâu, kéo dài): ắc quy không được sạc đầy hoặc không được sạc trong thời gian dài và rất khó để phục hồi như cũ.

II. Làm thế nào để nhận biết bình ắc quy bị sulfat hóa?

Bình ắc quy bị sulfat hóa

Nếu thấy xuất hiện 1 trong những dấu hiệu sau đây, rất có thể bình ắc quy của bạn đã bị sulfat hóa:

• Khó sạc đầy, lâu vào điện, nhanh nóng bình
• Điện thế lớn hơn 12V nhưng khi tải nhẹ thì cường độ dòng điện và công suất lập tức giảm
• Nồng độ, tỷ trọng dung dịch axit Sulfuric giữa các ngăn của bình ắc quy đều ở mức 1,100 - 1,200.
• Thời gian sử dụng bình ắc quy ngắn hơn bình thường
• Khởi động yếu hoặc không khởi động được bình ắc quy
• Thiết bị đầu cuối, điểm kết nối với ắc quy bị Sulfate hoá

III. Nguyên nhân gây ra hiện tượng bình ắc quy bị sulfat hóa

Có nhiều lý do dẫn đến hiện tượng bình ắc quy bị sulfat hóa, trong đó nguyên nhân chính là:

Nguyên nhân gây ra hiện tượng bình ắc quy bị sulfat hóa

• Ắc quy vẫn xả điện tích tự nhiên mặc dù không được sử dụng trong thời gian dài
• Các thiết bị như hệ thống báo động trên xe ô tô cần duy trì năng lượng thường xuyên ngay cả khi động cơ đã tắt, khiến ắc quy phải liên tục xả điện tích
• Bình ắc quy không được sạc đầy điện
• Sạc ắc quy quá mức với cường độ dòng điện lớn
• Không được sạc bổ sung điện kịp thời khi bình ắc quy đã hết điện
• Rò rỉ chất điện phân, khí hydro ra ngoài
• Ắc quy bị châm quá nhiều dung dịch chất điện phân
• Máy sạc bình ắc quy hoạt động kém, không ổn định.
• Hệ thống dây dẫn bị chạm mạch, gây ra sự cố tự phóng điện của nguồn ắc quy

IV. Cần phải làm gì để đề phòng, tránh cho ắc quy bị sulfat hóa?

Biện pháp phòng tránh ắc quy bị sulfat hóa

Sulfat hóa làm giảm tuổi thọ của ắc quy, để phòng ngừa thì chúng ta cần tuân theo các chỉ dẫn sau:

• Sạc điện cho ắc quy kịp thời và đúng theo hướng dẫn sử dụng
• Nếu dung lượng bình ắc quy còn dưới 40% thì cần phải sạc ngay, không để hết bình rồi mới sạc
• Bảo dưỡng, kiểm tra thường xuyên điện áp bình ắc quy
• Định kỳ vệ sinh thiết bị đầu cuối, các bộ phận tiếp xúc với ắc quy để tránh bị sunfat hoá
• Khi ắc quy cạn dung dịch, cần châm thêm nước cất và tuyệt đối không thêm vào hóa chất H2SO4
• Trong trường hợp không sử dụng xe thường xuyên, cần nạp điện vào ắc quy theo đúng hướng dẫn kỹ thuật.

V. Giải pháp nào để kéo dài tuổi thọ & khôi phục chức năng bình ắc quy?

Để khôi phục bình ắc quy bị sulfat hóa, chúng ta cần phải thực hiện quy trình khử sulfat.
Hiện nay, có nhiều phương pháp khử sunfat như thay điện cực bị sulfat hóa, định hình lại bản cực, dùng hóa chất kết hợp sạc xả ắc quy, thay thế ắc quy chì axit bằng lithium-ion (với số lượng chu kỳ sạc xả cao và tuổi thọ vượt trội). Tuy nhiên, những cách này thường khó áp dụng vì chi phí cao, gây hại tới môi trường và sức khỏe người dùng.

Vì vậy, các nhà nghiên cứu hãng Telwin đã cho ra đời công nghệ khử sulfat mới sử dụng thiết bị tạo xung điện với cường độ và tần số phù hợp để tác động vào tấm bản cực và lớp chì sulfat,  làm phân tách các tinh thể (phá vỡ liên kết phân tử giữa các ion chì và ion axit sunfat), giúp khôi phục lại bình ắc quy như mới

Bộ sạc ắc quy Telwin có chức năng PHỤC HỒI để khử sulfat 

Khôi phục bình ắc quy như bình thường

Khi quá trình sạc và phục hồi kết thúc, ắc quy sẽ đạt hiệu suất cao nhất

Nếu gặp trường hợp ắc quy có hiện tượng bị sulfat hoá, bạn hãy liên hệ ngay Hup Hong Việt Nam, DIYTOOLS.VN để được tư vấn bộ sạc phù hợp nhất với tình trạng ắc quy của bạn. Không nên tự khôi phục ắc quy tại nhà bằng hóa chất vì có thể làm hỏng bình ắc quy, thậm chí gây nguy hiểm đến an toàn, sức khỏe của người dùng.